دانلود درسنامه و نکات اموزشی علوم تجربی پایه ششم

با سلام خدمت شما همکار عزیز  با من همراه شوید با یکی دیگر از سوالات درسنامه و نکات اموزشی علوم تجربی ششم دبستان 

این فایل بصورت wordو قابل ویرایش میباشد که شما میتوانید مشخصات خود و دانش اموزتان را تغییر و ویرایش دهید

نام فایل:درسنامه و نکات اموزشی علوم تجربی پایه ششم 

فرمت فایل:ورد و قابل ویرایش

قسمتی از شرح فایل

فصل اول (زنگ علوم)
موضوع : زنگ علوم (مانند دانشمندان عمل کنیم)
⦁    دانشمندان مشاهده گران خوبی هستند وبه پدیده های محیط اطراف خود توجه دارند
⦁    یکی ازپدیده های طبیعی، برخود شهاب سنگ با کره زمین می باشد.
تعریف:
(شهاب سنگ قطعه کوچکی از یک سیارک یا یک ستاره دنباله دار است که در حالی که می‌سوزد وارد جو زمین می‌شود.)
نکته:
(برخی سنگ‌های آسمانی رسیده به زمین تکه‌هایی از ستارگان دنباله‌دار، برخی دیگر از سیارک‌ها و برخی حتی از ماه و سیارات دیگر می‌آیند. برخی از شهاب سنگ‌ها جنس سنگی دارند در حالی که برخی دیگر جنس فلزی دارند و گروهی نیز ترکیبی از سنگ و فلز هستند.)

⦁    با مشاهده پدیده های طبیعی درذهن سوالاتی ایجاد میشود
⦁    با مشاهده پدیده برخود شهاب سنگ به زمین سوالاتی مانند
الف : هنگام برخود شهاب سنگ بازمین چه اتفاقی می افتد؟
ب: عمق وخطرگودال های ایجادشده به چه عواملی بستگی دارد
ج: چراقطروعمق گودال های ایجاد شده توسط شهاب سنگ ها باهم فرق دارد
د: 0000
⦁    دانشمندان برای سوالات خود پاسخ هایی در نظر می گیرند که به درستی و نادرستی آن اطمینان ندارند.(فرضیه)

⦁    دانشمندان برای بررسی درستی یا نادرستی فرضیه های خود در ارتباط با پدیده های طبیعی شبیه سازی می کنند.
 

⦁    هنگام آزمایش و کاوشگری باید سه چیز مشخص شود:
الف: چه چیز باید اندازه گرفت
ب: چه چیز باید تغییر داد
ج: چه چیز باید ثابت نگه داشت

⦁    مراحل روش علمی دانشمندان به ترتیب عبارت است از:
الف) مشاهده(جمع آوری اطلاعات با استفاده از حواس 5گانه که بیشتر اطلاعات از طریق حس بینایی دریافت میشود.)
⦁    ب) طرح سوال
⦁    ج) فرضیه سازی(بیان پاسخ یا راه حل احتمالی به پرسش را فرضیه گوییم که باید منطقی و قابل آزمایش کردن باشد.)
⦁    د) آزمایش و تکرار آن
⦁    ه) نتیجه گیری یا (نظریه): بیان پاسخ صحیح برای فرضیه را نظریه گوییم.

⦁    مثالی از مراحل روش علمی:
برگهای گیاه در اتاق کم نور، به تدریج زرد می شود(مشاهده)
چرابرگها زرد میشود؟(پرسش)
اگر نور کافی به گیاه نرسد، زرد می شود(فرضیه: که از درستی یا نادرستی آن اطلاع نداریم) 
برای آزمایش، دوگیاه شمعدانی مشابه باشرایط کاملا یکسان راانتخاب می کنیم. یکی رادر نور و دیگری را در تاریکی قرار می دهیم و به اندازه هم به آن ها آب می دهیم تا ببینیم آیا واقعا میزان تابش، بررشد گیاه اثر دارد؟(در این آزمایش فقط میزان نور تفاوت دارد و مشاهدات خود را یادداشت می کنیم) 
در آزمایش دوگیاه شمعدانی مشاهده می کنیم گیاهی که درتاریکی بود به تدریج پژمرده می شود پس گیاه به نور احتیاج دارد.(نتیجه)
در مرحله نتیجه گیری ،محققان آزمایش ها راتکرار می کنند تا مطمئن شوند نتیجه ای که از آزمایش گرفتند تصادفی یا اتفاقی نباشد سپس آن ها را تفسیر کرده و نظریه می سازند.
نظریه: وقتی برای یک فرضیه ، دلایل محکمی ارائه می شود آن فرضیه را نظریه می گویند .
 

عوامل موثر بر قطر گودال های ایجادشده بوسیله شهاب سنگ ها:
⦁    ارتفاع شهاب سنگ ها از سطح زمین
⦁    سرعت برخورد ان ها به سطح زمین
⦁    نوع خاک
⦁    جرم شهاب سنگ ها

فصل دوم
موضوع : سرگذشت دفترمن ( چگونگی ثبت ونگهداری اطلاعات درگذشته)
⦁    نیاکان ما (مردمان گذشته) آثارعلمی .فرهنگی واجتماعی خود را روی دیوارغارها.سنگ ها. چوب .چرم و....ثبت ونگهداری می کردند.
⦁    مهمترین مزایای ثبت وذخیره اطلاعات به روش سنتی طبیعی بودن.حفظ محیط زیست.ماندگاری وصرفه جویی درمصرف آب وانرژی بود
⦁    ازمعایب ثبت وذخیره اطلاعات به روش سنتی .سختی حکاکی جای نامناسب حمل ونقل غیرممکن یا سخت.شکستن یا پوسیدن چوبها و... بود
⦁    مهمترین دلیل نامناسب بودن روشهای سنتی .افزایش جمعیت وتولید اطلاعات علمی وآثارفرهنگی بیشتربود
موضوع : موارد طبیعی ومصنوعی
⦁    مواد موجود دراطراف مابه دودسته طبیعی ومصنوعی طبقه بندی میشوند.
⦁    به موادی مانند پشم .چوب.پنبه که درطبیعت هست بدون اینکه تغییر زیادی درآنها داده شود مورد استفاده قرارمی گیرد مواد طبیعی گفته میشود.
⦁    به موادی مانند مداد کتاب دفترکه درطبیعت یافته نمی شود بلکه ازمواد موجود درطبیعت ساخته می شود مواد مصنوعی گفته میشود.
⦁    منشا همه مواد مصنوعی .مواد طبیعی است.
⦁    ماده اصلی و مورد نیازدرساخت کاغذ، ساقه درختان است.
⦁    کاغذ ازموادمصنوعی است که ازآن برای تولیدپول کتاب....استفاده میشود.
⦁    ابتدامصریان ازگیاه پاپیروس کاغذ تهیه کردند
⦁    چینی ها ازساقه طبیعی درختان.کاغذهای مشابه کاغذهای امروزی تهیه کردند
⦁    حدود700سال پس ازمیلادمسیح. مسلمانان درسرزمین سمرقند به دانش ساخت کاغذ دست یافتند

موضوع : ازدرخت تا کاغذ
⦁    اولین مرحله تولید کاغذ قطع درختان است.
⦁    ازمیان اجزای تشکیل دهنده درخت فقط ساقه وتنه محکم و شاخه های چوبی درختان برای تهیه کاغذ مناسب است.
⦁    درختان برگه سوزنی مانندکاج .صنوبر و سرو به جهت داشتن الیاف بلند برای کاغذسازی مناسب تراست.
⦁    از چوب سایردرختان حتی ساقه گیاه گندم. شاه دانه.پنبه نیز می توان کاغذ تهیه کرد.
⦁    دومین مرحله تولید کاغذحمل الوار به کارخانه است.
⦁    سومین مرحله تولیدکاغذ، بخارزدن و پوست کندن ازساقه درختان می باشد.
⦁    چهارمین مرحله تولید کاغذ، خردکردن چیپس کردن است.
⦁    پنجمین مرحله تولیدکاغذ .تبدیل خردهای چوبها و چیپس هاوازبین بردن رنگ خمیر با موادرنگ بر(آب اکسیژنه - آب ژاول - کلر) واضافه کردن اسید و مواد شیمیایی دیگرمی باشد.
⦁    اضافه کردن هریک ازمواد زیر به خمیر باعث ایجاد ویژگی های خاصی درخمیر کاغذ وکاغذ تولیدی می شود.
الف:اضافه کردن نشاسته باعث صاف شدن و پرکردن سوراخ های کاغذ و افزایش استحکام وکاهش جذب آب میشود.
ب: اضافه کردن گچ به خمیرباعث مات کردن وافزایش استحکام است.
ج: اضافه کردن کلر.آب اکسیژنه.آب ژوال برای بی رنگ کردن کاغذ است.
د: اضافه کردن رنگ برای تهیه کاغذ رنگی است.
ن: اضافه کردن پلاستیک برای تهیه کاغذ گلاسه (ضدآب) است.
    10-غلتک کردن .خشک کردن وتبدیل خمیربه ورقه های نازک وبرش دادن آخرین مرحله تبدیل چوب به کاغذ است.
    11 -ازبین 6 مرحله تبدیل چوب به کاغذ فقط مرحله پنجم (رنگ بری) تغییرشیمیایی و بقیه مراحل تغییرفیزیکی است.

نکات: 
آب اکسیژنه مایعی بی رنگ و به شدت سوزش آور است،(مولکول آن از دواتم اکسیژن و دواتم هیدروژن تشکیل شده است و به دلیل این که در فرمول آن نسبت به آب یک اکسیژن بیشتر وجود دارد به آن نام"آب اکسیژنه"داده اند.) و باید درمحیط تاریک و خنک نگهداری نمود.
آب اکسیژنه نمیتواند رنگ همه مواد را از بین ببرد.
در آزمایش رنگ بری کاغذ از محلول بنفش رنگ پتاسیم پرمنگنات استفاده میشود که با اضافه کردن آب اکسیژنه بی رنگ میشود. در ضمن سرکه به منظور افزایش سرعت رنگ بری در آزمایش استفاده میشود.
درختان ریه کره زمین هستند زیرا با مصرف دی اکسید کربن موجود در هوا، از افزایش بیش از حد کربن دی اکسید که باعث گرم شدن کره زمین می شود، جلوگیری می کند و اکسیژن هوا را افزایش می دهد.

موضوع : بازیافت
⦁    برای تهیه هر100هزاربرگ کاغذ باید حدود3اصله (واحدشمارش درخت) قطع شود.
⦁    برای تهیه یک تن کاغذ باید17 اصله درخت قطع شود.
⦁    قطع بیش ازحددرختان جنگل باعث آسیب محیط زیست و افزایش کربن دی اکسید و کاهش اکسیژن می شود.
⦁    یکی از راههای مناسب حفظ منابع طبیعی ومحیط زیست بازیافت می باشد.
⦁    به آماده سازی مواد برای بهره برداری دوباره بازیافت می گوییم.
⦁    موادی مثل فلزات، شیشه، کاغذ و پلاستیک قابل بازیافت می باشد.
⦁    فلزات بیشترین تعداد دفعات بازیافت و پلاستیک کمترین تعداد بازیافت دارد.
⦁    از کاغذ می توان حدود 5 نوبت بازیافت کرد.
⦁    از فواید بازیافت صرفه جویی در مصرف آب 90%و کاهش آلودگی هوا 75% و صرفه جویی در مصرف انرژی 50% ایجاد شغل، صرفه جویی در محل دفن زباله و .... می باشد.

⦁    مراحل بازیافت عبارتند از:
           الف: جداسازی کاغذهای بازیافتی از سایر زباله ها
          ب: بسته بندی و حمل کاغذهای بازیافتی و انتقال به کارخانه
          ج: خرد کردن کاغذ زباله
          د: خیس کردن و خمیر کردن و مرکب زدایی و اضافه کردن اسید برای از بین بردن ناخالصی های احتمالی
          ه: مخلوط کردن خمیر بازیافتی با خمیر تازه
         ی: خشک کردن و تولید کاغذ
⦁    بهترین نوع کاغذ بازیافتی کاغذهای اداری و بانکی (یک طرف سفید) می باشد.
⦁    کاغذهای نامناسب برای بازیافت عبارتست از : کاغذهای چرب، پلاستیکی ، کهنه و قدیمی و غیربهداشتی.

⦁    راه های جلوگیری یا کاهش اثرات قطع بی رویه درختان:
⦁    فرهنگ سازی بین مردم جهت قطع نکردن درختان
⦁    جلوگیری از چرای بی رویه دام ها
⦁    جلوگیری از اسراف کاغذ
⦁    بازیافت کاغذ
کاغذهایی که بازیافت نمی شوند:
⦁    کاغذهای بهداشتی  بدلیل داشتن آلودگی مانند دستمال کاغذی 
⦁    کاغذهای چرب بدلیل هزینه بیشتر برای بازیافت مانند جعبه پیتزا
⦁    کاغذهای رنگی بدلیل هزینه بیشتر برای بازیافت
⦁    کاغذهایی که چندین بار بازیافت شده اند مانند شانه تخم مرغ

فصل سوم
موضوع:کارخانه کاغذسازی
⦁    در کارخانه کاغذسازی در بخشهای مختلف از فلزات استفاده می شود.
⦁    بیشتر فلزات دارای 6ویژگی (رسانای الکتریسیته، رسانای گرما، جلاپذیری، چکش خواری ، دمای ذوب بالا، چگالی بالا) هستند.
⦁    در کارخانه کاغذ سازی از فلز آهن در غلتک به دلیل چگالی بالا و جلاپذیری و رسانای گرما استفاده می شود.
⦁    در کارخانه کاغذسازی از فلز آهن در دیگ خمیر به دلیل رسانایی گرما، استحکام و دمای ذوب بالا استفاده می شود.
⦁    در بین فلزات هرکدام ویژگی خاصی دارند که عبارتند از:
الف) آهن استخراج آسان دارد و قیمت آن نسبت به سایر فلزات ارزان است. و ساده ترین راه جلوگیری از زنگ زدن آهن دور کردن آهن از اکسیژن و آب است.
ب) آلومینیوم سبک و دارای خاصیت مفتول پذیری و استحکام به هنگام اکسید شدن
ج) مس دارای رسانای گرمایی و الکتریکی بالاست.
د) طلا مفتول پذیری آن زیاد است و چگالی بالایی دارد.
ه) سرب دمای ذوب پایین دارد و ماده سمی مورد استفاده در گلوله است

84نوع فلز داریم که :
83فلز جامد است ولی یک فلز(جیوه) مایع است.
82 فلز چکش خوار است ولی 2فلز (جیوه و کروم) چکش خوار نیست.
80فلز چگالی بالا(سنگین) دارند ولی سدیم و پتاسیم و لیتیم و منیزیوم چگالی بالا ندارند.

نام    طلا    آهن    آلومینیوم    آب    روغن    چوب    چوب پنبه
چگالی                1            

چگالی=                                                چگالی به اندازه جسم ربطی ندارد.
شناور: چگالی جسم از مایع کمتر است.
غوطه ور: چگالی جسم با مایع برابر است.
غرق: چگالی جسم از مایع بیشتر است.
تعریف سختی: هرگاه دو جسم را روی هم بکشیم به طوری که یکی روی دیگری خط بیندازد آن جسم که خط می اندازد سخت تر است. مثلا میتوان با میخ روی دیوار گچی خط انداخت پس میخ سخت تر از دیوار است.

تعریف آلیاژ: به مخلوط چند فلز با هم آلیاژ گوییم.
نکته: آهن فلزی محکم است ولی در حضور اکسیژن و رطوبت زنگ می زند پس برای جلوگیری از زنگ زدن (اکسید شدن ) آهن می توان آلیاژ آهن ساخت.

 بنابراین از افزودن فلز نیکل و کروم به آهن سبب تولید فولاد زنگ نزن می شود.

موضوع: اسیدها
⦁    اسید کلمه ای است یونانی به معنی ترش و به مواد ترش نسبت داده می شود.
⦁    اسیدها به دودسته خوراکی و غیر خوراکی طبقه بندی می شود.
⦁    اسیدهای خوراکی مثل سرکه و آبلیمو و آب پرتقال و آبغوره و اسیدهای غیر خوراکی مثل جوهرلیمو(اسید سیتریک)جوهر گوگرد(اسید سولفوریک) و جوهرنمک(اسید هیدروکلریدریک) هستند.
کاغذ پی اچ:
⦁    اگر پی اچ  ماده بیشتر از 7 باشد ماده باز است مانند شامپو- صابون- وایتکس
⦁    اگر پی اچ  ماده برابر با 7 باشد ماده خنثی  است مانند آب
⦁    اگر پی اچ  ماده کمتر از 7 باشد ماده اسید است مانند سرکه-جوهرنمک

هرچه ماده ای عدد پی اچ کمتری داشته باشد آن ماده از لحاظ اسیدی قوی تر است

⦁    همه اسیدهای صنعتی غیر خوراکی غیر قابل لمس و بوکردن می باشد.
⦁    باران های اسیدی که از ترکیب کربن دی اکسید با بخار آب یا از ترکیب گوگرد با بخار آب بوجود می آید باعث از بین بردن زمین های کشاورزی و برگ گیاهان و ساختمان های فلزی می باشد.
⦁    هنگام استفاده از جوهر نمک باید از تماس مستقیم آن با پوست خودداری کنیم و با سایر شوینده ها مخلوط نشود.
⦁    اسیدها دشمن فلزات و سنگ مرمر می باشند و با آنها واکنش نشان می دهند.
⦁    از واکنش اسید با فلزات گاز هیدروژن آزاد می شود.
⦁    از واکنش اسید با سنگ مرمر گاز کربن دی اکسید آزاد می شود.
⦁    برای شناسایی اسیدها از کاغذ پی اچ استفاده می شود.
⦁    اسیدها کاغذ پی اچ را قرمز می کند.
فواید بازیافت:
⦁    کاهش قطع درختان
⦁    صرفه جویی در مصرف انرژی
⦁    کاهش آلودگی هوا
⦁    صرفه جویی در مصرفر آب
⦁    کاهش تولید زباله

فصل چهارم
موضوع: سفر به اعماق زمین
⦁    ژول ورن داستان نویس فرانسوی حدود 600سال پیش داستانی تخیلی درباره ساختار داخلی زمین نوشته است.
⦁    دانشمندان برای مطالعه ساختمان درون زمین از روش های مستقیم و غیر مستقیم استفاده می کنند
⦁    یکی از روش های بررسی و مطالعه مستقیم ساختمان درون زمین حفر چاه بوده است.که عمیق ترین چاه حفر شده حدود 13کیلومتر است.
⦁    دمای زیاد اعماق زمین (افزایش هر 3درجه به ازای هر 100متر و فشار لایه های بالایی و تراکم لایه ها )حفر چاه با اعماق بیشتر را غیرممکن ساخته است.
⦁    بررسی مواد مذاب خارج شده از آتش فشان ها نمونه ای دیگر از روش مطالعه مستقیم ساختمان درون زمین می باشد.
⦁    مطالعه و بررسی دما و ترکیبات چشمه های آب گرم نمونه ای دیگر از روش مطالعه ساختمان درون زمین می باشد.
⦁    بررسی تغییرات سرعت امواج لرزه ای بهترین روش (غیر مستقیم )بررسی ساختمان درون زمین است.
⦁    به امواجی که در اثر شکستن ناگهانی سنگهای درون زمین ایجاد می شود امواج لرزه ای گوییم.

⦁     از طریق سرعت امواج لرزه ای می توان به ضخامت و حالت و جنس لایه های درون زمین پی برد.
⦁    امواج لرزه ای از سنگ های سخت و متراکم با سرعت بیشتر و از سنگ های نرم و کم تراکم با سرعت کمتری عبور می کند.
⦁    سرعت امواج لرزه ای در اجسام و لایه های متراکم بیشتر است.
⦁    به محل شکستگی و آزاد شدن انرژی براثر فشار نیروهای داخلی زمین ، کانون زمین لرزه گوییم.

⦁    دانشمندان با استفاده از امواج لرزه ای، لایه های درون زمین را براساس خواص شیمیایی (جنس) و خواص فیزیکی(حالت ) به دو دسته تقسیم کردند.

⦁    از نظر شیمیایی ، ساختمان درون زمین به 3 لایه پوسته و گوشته و هسته طبقه بندی می شود.
⦁    از نظر فیزیکی (حالت) ساختمان درون زمین به 5 لایه سنگ کره و خمیرکره و گوشته جامد زیرین و هسته خارجی و هسته داخلی طبقه بندی می شود.

⦁    ضخامت پوسته در قاره ها 20 تا 70 کیلومتر و در اقیانوس ها 8 تا12 کیلومتر است.
⦁    ضخامت گوشته 2900 کیلومتر و ضخامت هسته 3500 کیلومتر است.
⦁    ضخامت سنگ کره 100 کیلومتر و خمیر کره 250کیلومتر و گوشته جامد زیرین 2550 کیلومتر و هسته خارجی 2200 کیلومتر و هسته داخلی 1300 کیلومتر است.

⦁    پوسته لایه ای است که ما روی ان زندگی می کنیم و همه ذخایر نفت و گاز و زغال سنگ و ... روی آن قرار دارد.
⦁    گوشته لایه میانی زمین که از زیر پوسته آغاز و تا هسته ادامه دارد. 
⦁    هسته لایه ای که رد مرکز زمین واقع شده است و جنس سنگ های آن بیشتر از اهن و نیکل است.

نکته: 
هسته درونی داغتر از هسته بیرونی است ولی به دلیل فشار لایه های بالایی سنگ های هسته درونی جامد هستند.